Nurus aş, Türk mutfağında özel bir yere sahip olan, lezzetli ve sağlıklı bir yemektir. Aslen Osmanlı İmparatorluğu döneminde yapılan bu yemek, bugün hala pek çok Türk evinde pişirilmektedir. Nurus aşın özellikleri arasında yüksek protein içeriği, doyurucu olması ve kolay hazırlanması sayılabilir. Bulgur, et, baharatlar ve su gibi basit malzemeler kullanılarak yapılan nurus aş, Türk mutfağındaki geleneksel yemeklerden biridir. Özellikle kış aylarında, soğuk havalarda sıcak bir yemek olarak tercih edilmektedir.
Nurus aşın yapımı oldukça basittir. Öncelikle, bol suda bekletilen bulgur yumuşayana kadar tamamen pişirilir. Ardından et, baharatlar ve su eklenir ve karıştırılarak pişirilir. Sunumu da oldukça basit olan nurus aş, genellikle sıcak servis edilir ve yanında turşu veya salata ile birlikte tüketilir.
- Bulgur
- Et
- Baharatlar
- Su
Nurus aşın malzemeleri arasında bulgur en önemli bileşendir. Bulgur, protein, lif, vitaminler ve mineraller açısından zengin bir tahıldır. Et, yüksek protein içeriği ve lezzeti nedeniyle nurus aşında sıklıkla kullanılan bir diğer malzemedir. Ayrıca, karabiber, kişniş, pul biber ve tuz gibi baharatlar içerebilir. Bu baharatlar hem yemeğe hem de sağlığa lezzetli bir tat katarlar.
Nurus Aşın Yapılışı
Nurus aş, Orta Anadolu’nun en meşhur yemeklerinden biridir. Adımızı veren Nurus da bağ bozumu zamanı yapılan büyük bir aş yapardı. Nurus aş yapımında ilk adım, bulgurun şişirilmesidir. Bulgur su içinde bir süre bekletildikten sonra, suyu süzülür ve bir tencereye alınır. Üzerine küçük et parçaları, sarımsak, soğan ve zeytinyağı eklenir. Bunlar bir süre kavrulduktan sonra, domates ve biberler de tencereye eklenir. Her şey piştikten sonra su ilave edilir ve bir süre daha pişirilir. Servis yapmadan önce, üzerine maydanoz ve taze nane yaprakları serpiştirilir.
Nurus aşın yapımında kullanılan malzemeleri ayrıntılı bir şekilde incelediğimizde, ana malzemelerin bulgur ve et olduğunu görürüz. Ancak baharat seçimi, pişirme süresi ve pişirme yöntemi gibi faktörler de lezzet açısından oldukça önemlidir.
| Malzemeler | Miktarı |
|---|---|
| Bulgur | 1 su bardağı |
| Kemiksiz kuzu eti | 200 gr |
| Soğan | 1 adet |
| Sarımsak | 2 diş |
| Domates | 2 adet |
| Biber | 2 adet |
| Rendelenmiş limon kabuğu | 1 çay kaşığı |
| Tuz | Tadına göre |
| Zeytinyağı | 1 yemek kaşığı |
| Taze nane yaprakları | Servis etmek için |
| Maydanoz | Servis etmek için |
Nurus aşın yapımında kullanılan ana malzemelerden biri olan bulgur, sağlıklı bir tahıldır ve protein, lif, vitamin ve mineral bakımından zengindir. Bulgur ayrıca, kan şekeri kontrolü ve kilo kaybı için faydalıdır. Et ise yüksek protein, demir ve çinko içeriği ile vücudun ihtiyacı olan besinleri sağlar. Baharatlar ise yemeklere lezzet katar ve bazıları sağlık açısından faydalıdır. Nurus aşın yapımında kullanılan baharatlar arasında, kimyon, karabiber, kekik ve acı pul biber yer alır.
Nurus Aşın Malzemeleri
Nurus aşının yapımında birçok farklı malzeme kullanılır. Bu malzemelerin doğru ölçüleriyle karıştırılması, lezzetli bir aşın oluşmasına yardımcı olur. İşte nurus aşının malzemeleri:
Nurus aşının ana malzemeleri bulgur ve etten oluşur. Bulgur, köftelerin ve diğer yemeklerin yapımında da kullanılan bir tahıl ürünüdür. Et ise aşın lezzetini arttıran ana protein kaynağıdır.
Nurus aşında kullanılan bulgur, ince veya kalın olarak kullanılabilir. Bulgurun sağlık açısından faydaları arasında düşük kalorili oluşu, besleyici oluşu ve sindirime yardımcı oluşu sayılabilir. Aynı zamanda diğer tahıl ürünleri gibi lif içeriği yüksektir.
Nurus aşında yapılan et çeşitleri arasında sığır eti, kuzu eti ve tavuk eti bulunur. Et, sağlıklı bir beslenme açısından önemli bir üründür. B vitamini, demir, çinko ve protein açısından zengin olması nedeniyle her yaştan insanın tüketmesi önerilir.
Nurus aşını lezzetlendirmek için kullanılan baharatların doğru ölçüde kullanılması gereklidir. Baharatlar arasında kırmızı biber, karabiber, kimyon, kişniş ve nane gibi aromatik baharatlar bulunur.
Yukarıdaki malzemeler, nurus aşının temel malzemeleri olmakla birlikte bazı baharat, sebze ve otlar da ekleyerek yapılabileceği unutulmamalıdır.
Nurus Aşın Ana Malzemeleri
Nurus aşının ana malzemeleri; bulgur, et ve baharatlardan oluşur. Bulgur, Nurus aşının ana malzemesi olarak kullanılır ve aşın lezzetinin belirleyicisidir. Aynı zamanda bol miktarda lif, mineral ve vitamin içerir. Et, Nurus aşının protein kaynağıdır ve aşın besleyici değerini artırır. Genellikle kuzu eti veya dana eti tercih edilir. Baharatlar ise Nurus aşının lezzetini artıran en önemli bileşenlerden biridir. Aşın tuzunu ayarlamak için kullanılan soğan, sarımsak, domates, biber, kekik, kimyon ve karabiber, Nurus aşının karakteristik lezzetleridir.
Nurus aşı özellikle Türk mutfağının vazgeçilmezleri arasında yer almaktadır. Bulgur, et ve baharatların birleşiminden oluşan Nurus aşının lezzeti, Türk mutfağının zenginliğini yansıtmaktadır. Ayrıca, sağlıklı bir beslenme için de oldukça faydalıdır.
Bulgur
Nurus aş yapımında bulgur, ana malzemelerden biridir. Bulgur, buğdayın kararmamış ve temizlenmiş tanelerinin öğütülmesiyle elde edilir. Bulgur, özellikle Türk mutfağında sıklıkla kullanılır ve sağlıklı bir besindir. İçerisinde yüksek miktarda lif, protein, vitamin ve mineral bulundurur. Ayrıca, düşük glisemik indeksi sayesinde kan şekerinin kontrol altında tutulmasına yardımcı olur. Bulgurun pişirilmesi de oldukça kolaydır. Yıkanan bulgur, kaynamış suya eklenerek kısık ateşte yaklaşık 15-20 dakika kadar pişirilir. Soğuk suyla da bekletilebilir ve salatalarda da kullanılabilir. Tabaklamalarda ise alt kattaki malzemelerin sulu olması nedeniyle çabuk pişer ve yumuşar.
Bulgurun besin değeri:
- Bulgur, protein açısından zengindir vejetaryenler için önemli bir besin kaynağıdır.
- Yüksek lif içeriği sayesinde, sindirim sisteminin düzenlenmesine yardımcı olur ve tokluk hissi verir.
- Kalp sağlığı için önemli olan magnezyum ve potasyum gibi mineraller bulunmaktadır.
- Ayrıca, düşük kalorili bir besindir ve kilo kontrolüne yardımcı olur.
Et
Nurus aşının lezzetinde önemli bir yere sahip olan et, akla gelen ilk et kaynaklarından olan kırmızı etten yapılmaktadır. Ancak beyaz etten de yapılabilmektedir. Tüm et çeşitleri aşın lezzetinde farklı tatlar ve aromalar yaratmaktadır. Kırmızı etin daha yoğun ve kuvvetli bir tadı olurken, beyaz et daha hafif ve hassas bir lezzete sahip olmaktadır. Nurus aşı yaparken, kaliteli ve taze et kullanmak oldukça önemlidir. Tercih edilen et çeşitleri arasında sığır, kuzu ya da tavşan eti yer alır. Etin hazırlanışı ise genellikle küçük küpler halinde doğranarak pişirilmektedir.
Nurus Aşın Baharatları
Nurus aşının lezzetini artırmak ve zenginleştirmek için farklı baharatlar kullanılır. En yaygın kullanılan baharatlar arasında kırmızı biber, karabiber, kimyon, nane, kekik, tarçın, yenibahar ve toz zencefil yer alır. Baharatların miktarı kişisel zevke bağlı olarak değişebilirken, genellikle bir tatlı kaşığı kadar kullanılır. Bazı yörelerde baharatları öğütülmüş ayrı kaplarda sunarak, misafirlerin damak zevklerine göre baharat miktarını artırıp veya azaltabilmelerine imkan sağlanır.
Nurus Aşın Tarihi
Nurus aşın tarihi oldukça eskilere dayanmaktadır. Osmanlı döneminde halk arasında sıkça tüketilen bir yemek olarak bilinmektedir. Günümüzde genellikle Gaziantep, Şanlıurfa, Adana ve Mardin gibi Güneydoğu Anadolu bölgesinde yaygın olarak tüketilmektedir. Bu bölgede yaşayan insanlar için nurus aş, hem geleneksel bir lezzet hem de adeta besin kaynağıdır.
Nurus aşın kökeni hakkında kesin bir bilgi mevcut değildir. Ancak çeşitli kaynaklarda, Suriye ve Irak’taki Arap kültürüne dayandığı söylenmektedir. Ayrıca, Osmanlı döneminde bölgede yaşayan halkın nurus aşı genellikle günlük diyetlerinde kullandığı bilinmektedir.
Nurus aş, adı gibi manevi bir yemeğin adıdır. Çünkü nurus aş, maddi anlamda da manevi anlamda da insanların ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Bölgede yaşayan insanlar, nurus aşı, yıllardır yenmesinin yanı sıra, çeşitli tören ve organizasyonlarda, özellikle düğünlerde ikram ederek, sevinçlerini ve mutluluklarını paylaşmaktadır.
Nurus Aşın Anlamı ve Önemi
Nurus aş, Türk mutfağının en önemli yemeklerinden biridir ve toplumsal ve kültürel birçok anlama sahiptir. Başlıca özellikleri arasında bereketi ve sevgiyi sembolize etmesi yer alır. Dolayısıyla düğün, nişan, bayram ve cenaze gibi özel günlerde sıklıkla sunulur. Ayrıca misafirperverliği temsil eder ve konukları ağırlama geleneğimizi yansıtır.
Nurus aş ayrıca yardımlaşma ve dayanışmayı da simgeler. Özellikle ölüm veya hastalık gibi zor zamanlarda, yakınlarımıza desteğimizi göstermek için yapılan yemeklerin başında gelir. Bu nedenle birçok yerde “keder yemeği” olarak da bilinir.
Bunun yanı sıra, Türk mutfağının incilerinden biri olan nurus aş, geleneksel olarak büyük ailelerin bir araya gelmesi ve birlikte yemek yemesi anlamına gelen “sofra” kültürüne de katkıda bulunur. Sofra, Türk kültüründe önemli bir yer tutar ve sadece yemek değil, aynı zamanda aile, dostluk ve paylaşmayı ifade eder.
Nurus Aşın Sunumu
Nurus aşının sunumu oldukça önemlidir. Genellikle büyük bir tabakta servis edilir ve yanında sade yoğurt veya cacık ile birlikte sunulur. Bazı yörelerde, nar ekşisi veya limon suyu ile tatlandırılarak servis edilir.
Ayrıca, yanına pilav, bulgur pilavı veya sarımsaklı ekmek gibi ek lezzetler de eklenebilir. Nurus aşının yanında servis edilebilecek diğer yiyecekler arasında; yeşil salata, közlenmiş patlıcan veya közlenmiş biber gibi meze çeşitleri de yer alabilir.
Özellikle düğün, nişan ve bayramlarda yapılan nurus aşı genellikle bol baharatlı ve malzemeli olur. Bu nedenle, yanında hafif yiyecekler tercih edilir. Nurus aşının sunumu oldukça keyifli ve lezzetli olur. Siz de misafirlerinize enfes bir nurus aşı sunumu yapmak isterseniz, yanına uygun lezzetler eklemeyi unutmayın.
Nurus Aşın Servis Edildiği Gelenekler
Nurus aş, Türk mutfağına ait bir yemek olduğundan, özellikle Türkiye’nin doğu bölgelerinde yaygın olarak tüketilmektedir. Ancak Türkiye genelinde de birçok kişi tarafından yapılan ve sevilen bir yemektir. Özellikle düğün, nişan gibi özel günlerde hala sıkça yapılmakta ve ikram edilmektedir.
Bunun yanı sıra, herhangi bir özel gün olmaksızın büyük aile yemeklerinde de sık sık tercih edilir. Doğu Anadolu başta olmak üzere, Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu, Marmara ve Ege bölgelerinde de yaygın olarak tüketilir.
Nurus aşın servis edildiği geleneklerde genellikle etin önemli bir yeri vardır ve sıcak olarak sunulur. Yanında soğuk mezeler, turşular, ayran gibi içecekler tercih edilir.
Nurus Aşın Yanında Servis Edilebilecek Yiyecekler
Nurus aşı tek başına lezzetli ve doyurucudur, ama yanında servis edilebilecek diğer yemekler veya tatlılar da vardır. Özellikle etin yanında servis edildiği zaman çeşitli sebzelerle yapılmış yemekler tercih edilebilir. Bazı örnekler şunlardır:
- Patates yemeği
- Mercimek çorbası
- Domates soslu kabak
- Bulgur pilavı
- Soslu karnabahar
Tatlı olarak ise genellikle sütlaç veya yaş pasta tercih edilir. Bunun yanında, yöresel tatlar da deneyebilirsiniz. Nurus aşının yanında servis edilebilecek tatlar şunlardır:
- İrmik helvası
- Güllaç
- Ayva tatlısı
- Künefe
- Sütlü irmik tatlısı
Nurus aşının yanında servis edilebilecek yiyecekler, yemeğe farklı bir lezzet ve dokunuş katabilir. Ancak, aşırıya kaçmadan ve dengeli bir şekilde servis edilmelidirler.
Nurus Aşın Sağlık Açısından Faydaları
Nurus aşının sağlık açısından birçok faydası bulunmaktadır. Bulgur, et ve baharatlar gibi ana malzemeleri içeren nurus aşı, birçok besin değeri ile sağlığımıza katkıda bulunur. İçeriğindeki bulgurun yüksek lif içeriği, sindirim sistemini düzenlemeye yardımcı olurken kan şekerinin kontrol altında tutulmasına da yardımcı olabilir. Aynı zamanda özellikle kırmızı et içeren nurus aşı, yüksek kaliteli proteinler içerir ve kas yapılanmasına yardımcı olabilir. Baharatlar ise antioksidanlar ve anti-iltihap özellikleri ile bağışıklık sistemini güçlendirir.
Ayrıca, nurus aşı düşük yağ içeriğiyle de dikkat çeker. Et yerine nohut, mercimek gibi baklagiller ile de yapılabilen nurus aşı, bu şekliyle de kalp dostu bir yemektir. Sağlıklı bir beslenme programının ana maddelerinden biri olan nurus aşı, aynı zamanda düşük kalorili bir yemek özelliği de taşır.
Nurus aşının sağlık açısından faydaları arasında bulunan diğer özellikler; zengin lif içeriği sayesinde bağırsak sağlığını koruma, kolay hazmetme, tokluk hissi verme, kanser riskini düşürme ve B vitamini gibi pek çok farklı vitamin ve mineral içermesidir.
Bulgurun Faydaları
Bulgur, Türk mutfağı için vazgeçilmez bir besin maddesidir. Buğdayın öğütülmesi sonucu elde edilen bulgur, düşük kalorili bir besin kaynağıdır ve sağlık açısından birçok faydaları bulunmaktadır.
Bulgur, lif, protein, vitamin ve mineral açısından zengindir. İyi bir karbonhidrat kaynağıdır ve diyabet hastalarının da tüketebileceği bir besindir. Kalp sağlığını destekler ve kolesterolü düşürür. İçerisindeki antioksidanlar sayesinde bağışıklık sistemi fonksiyonlarını arttırır ve çeşitli kanser türlerine karşı koruma sağlar.
Bulgur, aynı zamanda sindirim sistemi sağlığına da katkı sağlar. Hazmı kolaylaştırır ve bağırsaklar için faydalıdır. Ayrıca, kilo kontrolünde de yardımcı bir besindir. Yüksek lif içeriği, tokluk hissi verir ve abur cubur tüketimini azaltır.
Bulgurun besin değerleri, pişirme yöntemine göre değişebilir. Ancak genel olarak, bulgur sağlık açısından oldukça faydalı bir besin kaynağıdır ve diyetlerde sıklıkla kullanılması önerilir.
Etin Faydaları
Et, insan vücudu için çok önemli bir protein kaynağıdır. Aynı zamanda, içerdiği vitaminler ve mineraller ile sağlık açısından da birçok fayda sağlar. Etin besin değeri, türüne, kesimine ve pişirme yöntemine göre değişebilir. Genellikle, kırmızı etler daha yüksek yağ ve kolesterol içerirken, beyaz etler daha düşük yağ içeriğine sahiptir.
Etin sağlık açısından faydalarından bazıları şunlardır:
– Protein: Et, yüksek kaliteli protein kaynaklarından biridir ve kas inşa etmek ve onarmak için gereklidir. Aynı zamanda, diğer dokuların oluşumunu da destekler.
– Demir: Kırmızı et, yüksek miktarda demir içerir. Demir, vücudumuzdaki hücrelerin oksijen taşıması için gereklidir.
– B12 vitamini: Et aynı zamanda B12 vitamini kaynağıdır. Bu vitamin, kırmızı kan hücrelerinin oluşumu için gereklidir ve sinir sistemi sağlığı için önemlidir.
Etin türüne göre bazı diğer faydaları şöyle sıralanabilir:
– Somon ve ton balığı gibi yağlı balıklar, omega-3 yağ asitleri açısından zengindir ve kalp sağlığı için faydalıdır.- Tavuk, düşük yağ içeriği ile kalp sağlığını destekleyebilir.- Hindi, riboflavin açısından zengin olup, karaciğer ve göz sağlığına katkıda bulunabilir.
Etin uygun şekilde hazırlanması da önemlidir. Kızartılmış ve işlenmiş etler, sağlık açısından riskli olabilir. Ancak, ızgara veya fırında pişirme gibi daha sağlıklı pişirme yöntemleri tercih edilebilir.
Baharatların Faydaları
Nurus aşında kullanılan baharatlar, sadece yemeklere lezzet katmakla kalmaz aynı zamanda sağlık açısından da faydalıdır. Baharatların içeriğinde bulunan antioksidanlar, mikroplara karşı savaşan maddeler ve anti-inflamatuar özellikler, birçok hastalığın önlenmesine yardımcı olabilir. Nurus aşında en sık kullanılan baharatlar arasında; karabiber, sumak, kırmızı biber, kimyon, tarçın, yenibahar, kişniş ve nane bulunur.
Karabiber, antioksidan özelliklere sahip olup bağışıklık sistemini güçlendirebilir. Sumak, düşük kalorili olup gastronomik özellikleri tanınırken aynı zamanda antioksidanlarla doludur ve K vitamini içerir. Kırmızı biber, vücuttaki iltihaplanmayı azaltıcı etkiye sahiptir ve yüksek C vitamini içerir. Tarçın kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olurken, yenibahar ise antioksidan ve antibakteriyel özelliklere sahiptir. Kişniş, demir, kalsiyum ve lif açısından zengin olup sindirimi kolaylaştırır. Son olarak, nane, hazımsızlığı önlemede yardımcı olup, aynı zamanda ferahlatıcı bir aroma sağlar.
Nurus Aşın Yapabileceğimiz Başka Tarifler
Nurus aşının lezzetinden hoşlanıp farklı tatlar denemek isteyenler için birkaç tarif önerimiz var. Bunlardan biri kısmet aşıdır. Nurus aşına benzer şekilde yapılan bu yemekte bulgur yerine arpa kullanılır. Baharatlar ve sebzeler de aynı olabilir. Böylece farklı bir tat deneyimi yaşayabilirsiniz. Farklı bir tarif önerimiz ise nohutlu aş. Burada ana malzeme olarak nohut kullanılır. Bulgur ve et de eklenerek lezzetlendirilir. Üzerine limon sıkılırsa daha da zenginleşecektir. Farklı bir tat deneyimi arayanlar için sadece bulgurdan yapılan Semizotlu köfteli aş tavsiye ederiz. Bu tarifte ana malzeme bulgur, ekşilik vermek için limon, baharatlar ve sebzeler bulunur.
Kısmet Aşı
Kısmet aşı, nurus aşına oldukça benzeyen bir yemektir. Genellikle Türk mutfağında yapılan bu yemek, etli veya etsiz olarak hazırlanabilir. Nurus aşı gibi çorba kıvamında olan kısmet aşı, genellikle kış aylarında tüketilen bir yemektir.
Kısmet aşının malzemeleri arasında bulgur, nohut, kemikli veya kemiksiz et, soğan, domates, biber, patates, havuç, tuz, baharatlar ve yağ bulunur. Ancak malzeme seçiminde kişinin tercihine göre değişiklik yapılabilir.
Kısmet aşı için öncelikle et suyu hazırlanır ve bu süzülerek ayrı bir tencereye alınır. Daha sonra haşlanmış nohut, tavla zarı şeklinde doğranmış patates, havuç, biber ve domates eklenir. Üzerine ise bulgur, tuz ve baharatlar eklenerek pişirilir. Kıvamı koyu olması için sıcak su da ilave edilebilir.
Servis yaparken yoğurt ve pul biber üzerine eklenebilir. Kısmet aşı, özellikle soğuk havalarda tüketilen ve sıcak tutan bir yemektir. Aynı zamanda besleyici ve lezzetlidir.
